Rubenshuis, photo LUCID

Het Rubenshuis heeft er twee nieuwe aanwinsten bij: Berglandschap met saters en geiten bij een waterval van Vlaams landschapsspecialist Paul Bril (1554-1626) en de antieke sculptuur Trapezophoros (2e eeuw). 

Het landschapsschilderij van Bril is prominent weergegeven op het schilderij De Kunstkamer van Cornelis van der Geest. Brils werk prijkt nu naast de Kunstkamer. Tussen 1618 en 1626 bevond Trapezophoros zich in Rubens’ collectie. Het beeld diende meermaals als inspiratie voor zijn werk.
Met de steun van de Vrienden van het Rubenshuis slaagde het museum erin om deze kunstwerken permanent te verwerven ter ere van voormalig directeur Ben van Beneden. Het is een blijvende manier om hem te danken voor zijn realisaties en de aankopen belichten ook zijn eigen onderzoeksinteresses.

Een bijzonder landschap voor het Rubenshuis

Het nieuw aangekochte schilderij Berglandschap met saters en geiten bij een waterval (ca. 1616-1619) is een topwerk van de Antwerpse landschapsschilder Paul Bril (1554-1626) die in Italië internationale faam verwierf. Na een opleiding in Antwerpen trekt Paul Bril als jonge twintiger naar Rome, waar veel vraag is naar zijn typisch Vlaamse specialisme: het landschap. Hij schildert er fresco’s in opdracht van pausen en kardinalen en ook kleinere landschappen op koper, paneel en doek. Rubens ontmoette Bril in Rome en bewonderde zijn kunst. Hij bewerkte zelfs een van zijn landschappen. Dat was een gangbare praktijk waarbij Rubens zijn bewondering voor andere meesters uitte.

De nieuwe aanwinst is gesigneerd en dateert van ca. 1616-1619. Twee jaar na de dood van Bril in 1626 wordt dit werk weergegeven op De Kunstkamer van Cornelis van der Geest (1628). Dit metaschilderij is een van de pronkstukken uit de collectie van het Rubenshuis en biedt de toeschouwer zoveel eeuwen later een unieke inkijk in de 17e-eeuwse Antwerpse kunstwereld. Voor het eerst in bijna vier eeuwen zijn de twee schilderijen hier opnieuw herenigd. Het werk van Bril is bovendien een belangrijke toevoeging aan de kleine collectie landschappen van het Rubenshuis.    

Paul Bril, Berglandschap met saters en geiten bij een waterval, ca. 1616-1619, Rubenshuis, olieverf op doek, 65 x 89 cm, publiek domein, Foto LUCID
Paul Bril, Berglandschap met saters en geiten bij een waterval, ca. 1616-1619, Rubenshuis, olieverf op doek, 65 x 89 cm, publiek domein, Foto LUCID

Antiek beeld uit collectie van Rubens terug thuis

De nieuw aangekochte sculptuur is een Trapezophoros, een luxueus gebeeldhouwde steun voor een wandconsole of tafel. Het antiek marmeren beeld is afkomstig uit Griekenland of Klein-Azië uit de 2e eeuw. De figuur van het jongetje verbeeldt met zijn fakkel en zijn korf met bloemen en vruchten het licht en de bloei van de lente. Rond 1600 werd hij in een opschrift ook als Hesperus geïdentificeerd, de avondster. Het beeld bevond zich tussen 1618 en 1626 in Rubens’ collectie. De kunstenaar kocht het van de Britse verzamelaar Dudley Carleton, die het verwierf in Venetië. Rubens gebruikte dit heidense beeld ter inspiratie bij het schilderen van bijvoorbeeld staande Christuskinderen. In 1626 verkocht hij het op zijn beurt aan de Hertog van Buckingham. Vierhonderd jaar na zijn verblijf in Antwerpen, keert het beeld terug naar zijn voormalige thuis.

Trapzezophoros, Griekenland of Klein-Azië, 2e eeuw, marmer, Rubenshuis
Trapzezophoros, Griekenland of Klein-Azië, 2e eeuw, marmer, Rubenshuis, publiek domein, foto Rubenshuis

Inzicht in Rubens als kunstenaar en verzamelaar

De twee aanwinsten geven ons inzicht in Rubens’ activiteit als kunstenaar en verzamelaar en nemen daardoor in de collectie een sleutelpositie in. Rubens bezat antieke sculpturen en had veel interesse voor het werk van de grote Italiaanse meesters, maar ook zijn Vlaamse of Duitse voorgangers ontbraken niet in zijn verzameling.

Meer informatie

rubenshuis.be