Het is weinig bekend dat Peter Paul Rubens (1577-1640) een theoretisch notitieboek heeft bijgehouden met zijn ideeën over uiteenlopende onderwerpen als de optica, de symmetrie, de proporties, de anatomie, de architectuur en de menselijke passies. In 1720 ging het verloren in een brand in het atelier van de Franse meubelmaker André-Charles Boulle (1642-1732). Gelukkig waren er vier selectieve kopieën van gemaakt. Het ‘de Ganay manuscript’ – genoemd naar de markies die het in de negentiende eeuw bezat – is hiervan het meest verzorgde : de teksten vertonen een heel regelmatig handschrift en de tekeningen zijn met een fijne pen getrokken, waarbij naar een evenwichtige bladschikking is gestreefd. Het kan worden gesitueerd in de tweede helft van de zeventiende eeuw. Over de identiteit van de kopiist tasten we voorlopig in het duister. Wellicht is dit manuscript het werk van een een goede latinist die ervoor heeft samengewerkt met een of twee kundige tekenaars. In 1773 werd het manuscript gedeeltelijk in een Franse vertaling gepubliceerd als Théorie de la figure humaine.
Koning Boudewijnstichting, coll. Fonds Courtin-Bouché, permanent bruikleen aan het Rubenshuis, Antwerpen
