Erasmus Quellinus II is een Antwerpse schilder, tekenaar, graveur en ontwerper van tapijten. Hij stamt uit een kunstenaarsfamilie. Zijn vader is de beeldhouwer Erasmus Quellinus I (1584-1640). Hij is de broer van beeldhouwer Artus Quellinus I (1609-1668) en de graveur Hubertus Quellinus (1619-1687). Quellinus is de vader en de leermeester van de schilder Jan Erasmus Quellinus (1634-1715).
Quellinus is een pictor doctus en in die zin vergelijkbaar met Peter Paul Rubens met wie hij vaak samenwerkt in de jaren 1630 en door wie hij beïnvloed wordt. Beiden bezitten een uitgebreide bibliotheek en kunstverzameling. In de geest van het humanisme schrijft Quellinus het filosofisch traktaat Philosophiae, dat niet overgeleverd is. De kunstenaar zou ook een academische graad in de filosofie behaald hebben.
Quellinus is verantwoordelijk voor het ontwerp en deels voor de uitvoering van belangrijke decoratieve programma's in het kader van officiële huldigingen in Antwerpen. De kunstenaar werkt ook samen met stillevenspecialisten, onder wie de bloemenschilder Daniël Seghers (1590-1661).
Erasmus Quellinus II vervaardigt vele altaarstukken die in de invloedssfeer van de contrareformatie moeten geplaatst worden, maar ook historiestukken en mythologische en allegorische schilderijen. Niettegenstaande de grote invloed van Rubens ontwikkelt Quellinus vroeg in zijn carrière een eigen stijl met sterk door het licht gemodelleerde vormen. Het is mogelijk dat Quellinus die caravaggistische aspecten leert kennen via het werk van Theodoor Rombouts (1597-1637) en Gerard Seghers (1591-1651).
Vanaf circa 1640 worden zijn figuren sculpturaal en driedimensionaal, en lijken op geschilderde beelden. Hiermee krijgt zijn werk aansluiting bij het oeuvre van Annibale Carracci (1560-1690), of de classicistische tak van de barok. Quellinus reist nooit naar Italië, maar leert het Romeinse classicisme via zijn broer en beeldhouwer Artus Quellinus I, die een tijd in Rome verblijft, kennen.
Na circa 1650 evolueert het barokke classicisme naar een eerder rigide academisme. Quellinus ontwikkelt een voorliefde voor breed uitgesponnen architecturale achtergrondsettings, zoals in werken als Salomon en de Koningin van Sheba. (Sammlungen des Fürsten von Liechtenstein, Vaduz) of Laat de kinderen tot mij komen. (Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel)
Erasmus Quellinus II sterft als een rijk en beroemd kunstenaar.
19 NOVEMBER 1607
Erasmus Quellinus II wordt in Antwerpen geboren.
1633-1678
Quellinus is werkzaam in Antwerpen. In 1633 wordt hij de leerling van Jan-Baptist Verhaeghe. Rond 1633-1634 wordt hij vrijmeester in het Antwerpse Sint-Lucasgilde. In de jaren 1630 werkt de kunstenaar regelmatig samen met Rubens.
1632
Quellinus schildert zijn vroegst gedateerde werk: De aanbidding van de herders (Alte Pinakothek, München).
1634
Erasmus Quellinus II trouwt met Catharina van Hemelaar.
1635
Quellinus werkt mee aan de Pompa Introitus Ferdinandi naar ontwerpen van Rubens. Zes door Quellinus gesigneerde schilderijen zijn overgeleverd.
1636-1638
Samen met andere kunstenaars werkt Quellinus, naar olieverfschetsen van Rubens, aan de mythologische decoratie van het jachtpaviljoen Torre de la Parada nabij Madrid.
VANAF 1637
Quellinus tekent frontispices op basis van instructies van Rubens voor de Officina Platininiana.
1640
Erasmus' broer Artus Quellinus I keert vanuit Rome terug naar Antwerpen. Artus wordt in Rome beïnvloed door het classicisme van Carracci via het werk van François Duquesnoy (1594-1643). Beide broers werken samen en beïnvloeden elkaar.
Quellinus schildert Labore et Constantia, een allegorische lofzang op de Gulden Passer, verwijzend naar de uitgeverij van Christoffel Plantin (Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet, Antwerpen). Het doek wordt in opdracht gegeven door Balthasar I Moretus (1574-1641).
1643
Erasmus Quellinus II schildert Achilles en de dochters van Lycomedes(Groeningemuseum, Brugge).
1646
Voor de kathedraal van Luik schildert Quellinus De aanbidding van het Heilig Sacrament.
1648
De decoraties voor de intrede van aartshertog Leopold Wilhelm in Antwerpen zijn in handen van Quellinus. De kunstenaar voert ook decoraties bij de afkondiging van de Vrede van Westfalen uit.
CIRCA 1650
Quellinus vervaardigt Portret van een jongetje (KMSKA, Antwerpen). De dieren neemt Joannes Fijt (1611-1661) voor zijn rekening.
CIRCA 1656
De kunstenaar is omstreeks deze tijd aanwezig in Amsterdam. Hij werkt er onder meer samen met zijn broer Artus Quellinus I aan de decoratie van het nieuwe stadhuis op de Dam (Koninklijk Paleis Amsterdam).
9 NOVEMBER 1663
Erasmus Quellinus II wordt in de echt verbonden met Françoise de Fren. De Fren is de zus van Isabella de Fren, die getrouwd is met de schilder David Teniers II (1589-1642).
1664
Quellinus schildert Laat de kinderen tot mij komen (Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel).
1665
Voor de overleden Filips IV (1605-1665) van Spanje, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden, ontwerpt Quellinus een cenotaaf.
7 NOVEMBER 1678
Erasmus Quellinus II sterft in Antwerpen.
Matthias Depoorter
CC BY (Creative Commons 4.0)